Μεταμνημονιακής περιόδου το ανάγνωσμα και ο Αλέξης Τσίπρας, μετά το διάγγελμα εξόδου στην Ιθάκη, φρόντισε να φρεσκάρει την ομάδα που έβγαλε τη βαριά αυτή τριετία τόσο σε επίπεδο κόμματος, όσο και σε επίπεδο κυβέρνησης, με αρκετές αλλαγές σε καθοδηγητικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και με τον πρόσφατο ανασχηματισμό. Αλλαγές απαραίτητες για να αντέξει ο κυβερνητικός σχηματισμός σε αυτές τις πρώτες μέρες εκτός μνημονίων, να βρει ρυθμό και να ανακτήσει δυνάμεις ενόψει των μαχών που ακολουθούν. Μέσα σε πανηγυρικό κλίμα πραγματοποιήθηκε, λοιπόν, η ομιλία Τσίπρα στην Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, όπου και ακούστηκαν, πέραν των διθυράμβων της εξόδου, και πιο ειδικού ενδιαφέροντος σημεία που κατά πάσα πιθανότητα θα επαναληφθούν εμπλουτισμένα στην επερχόμενη ΔΕΘ. Ας δούμε κάποια από αυτά.
Τι ακούστηκε: «Παραλάβαμε ανεργία από το 28% από την κυβέρνηση Σαμαρά και την πήγαμε στο 19,5%»
Τι συμβαίνει: Είναι γνωστό από τον αθλητισμό ότι πολλές φορές οι αριθμοί είναι ο ευκολότερος τρόπος να πεις ψέματα και, αν αναλογιστούμε τι μέτρα έχει φέρει εις πέρας, σίγουρα δε μιλάμε για μια «άμπαλη» κυβέρνηση. Μόνο που αυτή η διαπίστωση, πρώτα απ’ όλα, παραβλέπει πολλά επιμέρους ενδιαφέροντα και επώδυνα στοιχεία, όπως η καλπάζουσα ανεργία στις ηλικίες κάτω των 30 και η σταθεροποίηση του ποσοστού των μακροχρόνια ανέργων (εκτός εργασίας άνω του 1 έτους) στο 70%. Επιπλέον, παραβλέπει κατηγορίες όπως οι αποθαρρημένοι άνεργοι, οι υποαπασχολούμενοι με μερική απασχόληση και το λοιπό πρόσθετο εργατικό δυναμικό, που δε συμπεριλαμβάνονται στους επίσημους αριθμούς, οι οποίοι ανεβάζουν το πραγματικό ποσοστό ανεργίας περίπου στο 28%. Για να μη μιλήσουμε, τέλος, για το πώς συντελέστηκε αυτή η μείωση της ανεργίας, δηλαδή με τι όρους εργάζεται ο κόσμος μετά το πέρας των μνημονίων. Η κατάσταση, δε, γίνεται ακόμα χειρότερη αν αναλογιστούμε και τα τάρταρα στα οποία έχει εκπέσει η πρόνοια για τους ανέργους, με τα επιδόματα να πετσοκόβονται, τους αιτούντες να αυξάνονται και τους δικαιούχους να μειώνονται και όλα αυτά συνοδευόμενα από τη ρητορική της κυβέρνησης. η οποία υιοθετεί πλήρως το δόγμα πως ο άνεργος φταίει για την κατάστασή του.
Τι ακούστηκε: «Δεν οραματιζόμαστε μια Ελλάδα στην οποία την ώρα που εκτοξεύονται τα επιχειρηματικά κέρδη, οι εργαζόμενοι θα αμείβονται με χαρτζιλίκια, θα είναι αδήλωτοι, ανασφάλιστοι και διαρκώς αναλώσιμοι»
Τι συμβαίνει: Αν κάτι δίδαξε η τελευταία κρίση με τρόπο ιδιαίτερα επώδυνο σε όσους είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους στο ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι επιχειρηματικά κέρδη δεν κινούνται παράλληλα με το συμφέρον των εργαζομένων, απεναντίας μάλιστα. Και είναι τουλάχιστον χυδαίο να βγαίνεις σαν άλλος Ρομπέν των Δασών με παντιέρες τα
ψίχουλα που αναδιανέμεις ως αποτέλεσμα μιας κάποιας αναιμικής ανάπτυξης την ίδια στιγμή που, ως κυβέρνηση, έχεις δώσει γη και ύδωρ στην εργοδοσία, περικόπτοντας εργατικά δικαιώματα και ελευθερίες, και έχεις καταστήσει κανόνα την προσωρινή εργασία εκτός εργατικού δικαίου (βλ. κοινωφελή προγράμματα), στο όνομα της ανάγκης μείωσης της ανεργίας με κάθε τρόπο και με εργαλείο τις «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές».
Τι ακούστηκε: «Ενισχύθηκαν οι μορφές πλήρους απασχόλησης, έναντι της ελαστικής»
Τι συμβαίνει: Οι αριθμοί μπορεί να είναι, όπως είπαμε παραπάνω, ένας καλός τρόπος να πεις ψέματα, καμιά φορά, όμως, φανερώνουν και την απόλυτη (και οδυνηρή) αλήθεια. Οι προσλήψεις σε θέσεις πλήρους απασχόλησης έχουν υποχωρήσει από ποσοστό 79% το 2009 σε 45,3% το 2016, με τις αντίστοιχες σε μερικής απασχόλησης να σημειώνουν εκκωφαντική άνοδο από το 21% του 2009 στο πρόσφατο 54,7% του 2016. Ως προς το ποσοστό της μερικής απασχόλησης επί του συνόλου της απασχόλησης, πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ κάνει λόγο για αύξηση από το 6% του 2009 στο 9,9% το 2017. Το ποσοστό αυτό ενδέχεται να υποτιμάει μάλιστα το μέγεθος της ημιαπασχόλησης, αν λάβουμε υπόψη την μικρή χρονική διάρκεια αρκετών τέτοιων συμβάσεων. Το ίδιο ισχύει και για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, η διάρκεια των οποίων φαίνεται συνεχώς να μειώνεται την τελευταία μαύρη οκταετία, ενώ από το 2009 έως το 2016 ραγδαία είναι η αύξηση της μετατροπής συμβάσεων πλήρους σε συμβάσεις μερικής απασχόλησης (16.977 το 2009, 51.262 το 2016). Το πώς, τώρα, τα παραπάνω συνιστούν ενίσχυση των μορφών πλήρους απασχόλησης έναντι της ελαστικής είναι απορίας άξιο.
Θα πει, βέβαια, κάποιος φιλοκυβερνητικός καλοθελητής ότι δε σχολιάζεται τίποτα στο παρόν κείμενο για τις διακηρύξεις Τσίπρα περί «αύξησης κατώτατου μισθού», «κατάργησης υποκατώτατου μισθού για τους νέους» και «επαναφοράς βασικών αρχών των συλλογικών διαπραγματεύσεων». Και θα του απαντήσουμε με τη σειρά μας πως τα ψίχουλα που διανέμονται, στο βαθμό που το επιτρέπει η ευρωστία των δημοσιονομικών δεικτών, μπορεί να αρκούν σε επικοινωνιακό επίπεδο στον ΣΥΡΙΖΑ για να κρατηθεί ζωντανός στη μακρά προεκλογική περίοδο που ανοίγεται, δεν αναιρούν, ωστόσο, σε καμία περίπτωση το βάθος της επίθεσης που διεξήχθη στα χρόνια των μνημονίων και θα εξακολουθεί να διεξάγεται και εκτός αυτών ενάντια στον κόσμο της εργασίας. Δεν αναιρούν τη νέα εργασιακή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί μετά τόσα και τόσα μέτρα, δεν αναιρούν την έρημο της εργασιακής περιπλάνησης που έχει θεσμοθετηθεί και με τη βούλα για τη νέα γενιά που βγαίνει, πλέον, με τους δυσμενέστερους όρους στην αγορά εργασίας. Αυτές τις κατευθύνσεις του κεφαλαίου υπηρέτησε πιστά ο ΣΥΡΙΖΑ στα χρόνια της κυβέρνησής του, αυτές θα υπηρετήσει και σε ενδεχόμενη επανεκλογή του. Γι’ αυτό και θα συνεχίσει και αυτή η κυβέρνηση και κάθε άλλος επίδοξος διαχειριστής της ίδιας πολιτικής να μας βρίσκει απέναντί του στο δρόμο. Και η πρώτη απάντηση του εργατικού κινήματος στα ανελέητα κυβερνητικά ψεύδη θα δοθεί στην ερχόμενη ΔΕΘ, στο ταξικό ραντεβού της Καμάρας.