Τα κοινωφελή προγράμματα, η κοινωφελής εργασία, αυτό το ευφάνταστο μοντέλο ανακύκλωσης φθηνού εργατικού δυναμικού με το φανταχτερό περιτύλιγμα της καταπολέμησης της ανεργίας έρχονται ξανά, με τις επίσημες ανακοινώσεις για τις προσλήψεις σε αυτά να εκκρεμούν για να παιχτεί η Τρίτη φάση του έργου. Κι όσο κι αν τα έχουμε ξανασυζητήσει πολλές φορές ως προς το γιατί τα προγράμματα αυτά δεν είναι μια προσωρινή λύση με την οποία επιδιώκει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να πολεμήσει την ανεργία ανοίγοντας και καμιά δουλίτσα (όσο οι δανειστές εξακολουθούν να πιέζουν την αγωνιζόμενη κυβέρνηση) αλλά μια στρατηγική επιλογή θεσμοθέτησης της επισφαλούς εργασίας, μια ματιά στο καθεστώς εργασίας για τους ωφελούμενους επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.
Χαρακτηριστικό της κατάστασης που εγκαθιδρύεται είναι το καθεστώς των αδειών, ένα μοντέλο ιδιαίτερα περίπλοκο, όπως έχουμε ήδη δει σε σχετικά άρθρα και στη νομοθεσία. Ας δούμε κάποια σημεία:
- Κανονική άδεια:
Οι ωφελούμενοι δικαιούνται, γι’ αρχή δυο ημέρες το μήνα για άδεια, ημέρες που δε μπορούν να μεταφέρουν σε επόμενο μήνα σωρευτικά, αν το επιθυμήσουν. Έχουν, δηλαδή, δικαίωμα στην άδεια, αλλά με όριο «για να μην το ξεφτιλίσουμε», καθώς ένα πολλαπλάσιο του 2 σε ημέρες απουσίας από τη δουλειά, μάλλον, παραείναι χαλαρό για τα γούστα των επιβλεπόντων τα προγράμματα.
- Αναρρωτική άδεια:
Οι ημέρες αναρρωτικής άδειας που δικαιούνται οι ωφελούμενοι ανέρχονται στις 13 και καλύπτονται από το πρόγραμμα. Αυτό που δεν είναι σίγουρο ότι καλύπτεται από το πρόγραμμα είναι η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, καθότι αυτό αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη για τον εκάστοτε φορέα. Αν, δε, ο εργαζόμενος χρειαστεί να απουσιάσει για λόγους υγείας παραπάνω από 13 ημέρες, υποχρεούται να αναπληρώσει τις ημέρες απουσίας (για λόγους υγείας) ωσότου συμπληρωθούν 125 ημερομίσθια. Φυλάκα που θα έλεγαν και στο στρατό, για λόγους υγείας τονίζουμε.
- Αδείες μητρότητας κ.α:
Ενώ προβλέπονται άδειες για εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου σε κυοφορούσες χωρίς περικοπές από το μισθό, για μια ακόμα φορά η καταβολή στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ αφήνεται στην αγαθή προαίρεση του εκάστοτε φορέα. Και το ωραιότερο; Σε περίπτωση «επαπειλούμενης» κύησης, κύησης και λοχείας, οι ωφελούμενες ναι μεν δεν εξαιρούνται του προγράμματος, αλλά αναστέλλεται η απασχόλησή τους και υποχρεούνται να αναπληρώσουν τις απουσίες τους, με ανώτερο όριο απασχόλησης τους δέκα μήνες.
- Άδειες για Πάσχα, Χριστούγεννα:
Δεν παίζουν αυτά σε δομές που υπάγονται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, βρεφονηπιακούς σταθμούς και δήμους, καθότι κατά τη διάρκεια των εορτών αναστέλλεται η λειτουργία των δομών αυτών και μαζί τους και η απασχόλησή τους. Και επειδή κάπου πρέπει να αναπληρωθούν αυτές οι ώρες μη εργασίας, οι ωφελούμενοι θα πρέπει να αναπληρώσουν τις ώρες μη εργασίας τους με την επάνοδο των υπηρεσιών στη λειτουργία. Γιατί αν δε συμπληρωθούν 125 ημέρες ημερομισθίου, η λεμονόκουπα δε θεωρείται πλήρως στυμμένη.
Αν σε αυτά τα σύνθετα περί αδειών (με κεντρική ιδέα το ότι δε φέυγεις από το πρόγραμμα αν δεν έχει εξαντληθεί το περιθώριο τεντώματός σου, ωφελούμενε/η) προσθέσουμε τις επιλέξιμες δαπάνες για τα εργατικά ατυχήματα (πακέτο με τα ζητήματα υγείας) και την εξαίρεση από το κοινό εργατικό δίκαιο, καταλαβαίνουμε πώς στην πράξη εγκαθιδρύεται η επισφαλής εργασία με στόχο το μέγιστο όφελος για το συλλογικό εργοδότη και τη μέγιστη δυνατή εκμετάλλευση του ωφελούμενου. Μέχρι να ξαναβγεί στο στίβο της ανεργίας για να προπονηθεί για τον επόμενο γύρο προγραμμάτων.
‘Η μέχρι να σπάσει ο κύκλος της εκμετάλλευσης, μέχρι να βγούν τα συμφεροντά μας μπροστά, για μόνιμη και σταθερή εργασία με διακαιώματα.