“Oι φυλακισμένοι του Τέξας είναι οι σκλάβοι του σήμερα και αυτή η σκλαβιά επηρεάζει την κοινωνία μας οικονομικά, ηθικά και πολιτικά”, μπορεί να διαβάσει κανείς στο πεντασέλιδο γράμμα που κηρύσσει την απεργία. “Με αφετηρία τις 4 Απριλίου, 2016, όλοι οι έγκλειστοι στο μήκος και στο πλάτος του Τέξας θα σταματήσουν κάθε εργασία με σκοπό να αποσπάσουν την προσοχή τόσο των πολιτικών όσο και της κοινωνίας του Τέξας”.
Η Διεύθυνση Ποινικού Δικαίου του Τέξας, που επιβλέπει τις φυλακές της Πολιτείας, “έχει υπόψη της την κατάσταση και την παρακολουθεί από κοντά”, δήλωσε ο εκπρόσωπος της Robert Hurst σε έγγραφη δήλωσή του προς το The Intercept. Δε σχολίασε τα προβλήματα και τις απαιτήσεις των κρατουμένων. Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των κρατουμένων είπαν πως μία τουλάχιστον φυλακή – τη μονάδα French Robertson στο Abilene – τέθηκε εξ’ολοκλήρου σε περιορισμό σήμερα, αλλά ο Hurst αρνήθηκε πως οποιαδήποτε φυλακή στο Τέξας τέθηκε σε περιορισμό εξαιτίας των προγραμματισμένων απεργιών.
Συνταγματικός καταναγκασμός
Η 13η τροποποίηση προς το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών απαγορεύει και τον “ακούσιο καταναγκασμό” εκτός από τη δουλεία, “παρά μόνο στην περίπτωση της τιμωρίας για έγκλημα για το οποίο ο κατηγορούμενος έχει καταδικαστεί”, θέτοντας έτσι τη νομική βάση γι’αυτό που είναι σήμερα μια βιομηχανία 2 δισεκατομμυριών δολλαριών $ το χρόνο, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία για τη Νομοθεσία στις Φυλακές, μια ένα μη κερδοσκοπικό ερευνητικό ίδρυμα.
Οι περισσότεροι σωματικά ικανοί κρατούμενοι σε ομοσπονδιακά ιδρύματα είναι υποχρεωμένοι να δουλεύουυν και σε τουλάχιστον 37 πολιτείες επιτρέπεται η παραχώρηση κρατουμένων σε υπεργολάβους, παρότι οι υπεργολαβίες αυτές είναι μικρό μέρος της εργασίας στις φυλακές. “Η ειρωνεία είναι πως αυτά είναι τα μόνα προγράμματα εργασίας στις φυλακές όπου οι κρατούμενοι κερδίζουν κάτι παραπάνω από μερικά σεντς την ώρα,” δήλωσε στο The Intercept η Judith Greene, μια αναλύτρια ποινικού δικαίου.
Αντιθέτως, η πλειοψηφία των κρατούμενων δουλεύει για τις ίδιες τις φυλακές, κερδίζοντας πολύ λιγότερα από το βασικό μισθό σε κάποιες πολιτείες και τόσο λίγο όσο 17 σεντς την ώρα σε ιδιωτικές φυλακές. Στο Τέξας και σε μερικές ακόμα πολιτείες, κυρίως στο Νότο, οι κρατούμενοι δεν πληρώνονται καθόλου, δήλωσε η Erica Gammill, διευθυντής της Ένωσης Δικαιοσύνης για τις Φυλακές, ενός οργανισμού που ασχολείται με κρατούμενους σε 109 φυλακές του Τέξας.
“Βασικά δεν πληρώνονται τίποτε, μηδέν, πρακτικά πρόκειται για καταναγκαστική εργασία,” δήλωσε στο The Intercept. “Eκλογικεύουν τη μη πληρωμή των κρατούμενων που εργάζονται λέγοντας πως τα χρήματα πάνε στις εγκαταστάσεις των φυλακών, για να αντισταθμιστεί το κόστος της κράτησής τους.”
Στο Τέξας, οι κρατούμενοι παραδοσιακά εργάζονταν σε αγροκτήματα, φροντίζοντας γουρούνια και μαζεύοντας βαμβάκι, ειδικά στο ανατολικό Τέξας, όπου πολλές φυλακές στεγάζονται σε παλιές φυτείες.
“Αν έχετε δει ποτέ φωτογραφίες κρατούμενων στο Τέξας να δουλεύουν στα χωράφια, είναι αυτό που φαίνεται,” δήλωσε η Greene. “Είναι μια φυτεία: οι κρατούμενοι είναι όλοι ντυμένοι στα άσπρα, με τις πλάτες τους σκυμμένες πάνω από τα φυτά που φροντίζουν και οι δεσμοφύλακες πάνω στα άλογα με τουφέκια στα χέρια.” Στις εγκαταστάσεις που επισκέφτηκε η Greene, οι κρατούμενοι δούλευαν όλη μέρα μέσα στη φοβερή ζέστη για να επιστρέψουν στο τέλος στα κελιά τους τα οποία δεν έχουν air condition. “Οι συνθήκες είναι απαίσιες και είναι πια καιρός η Διεύθυνση Φυλακών του Τέξας να το αντιληφθεί.”
Το 1963, σε μια προσπάθεια να μειωθεί το κόστος λειτουργίας των φυλακών, το Τέξας άρχισε να απασχολεί κρατούμενος για να κατασκευάζουν μια ευρεία γκάμα προϊόντων, μεταξύ άλλων στρώματα, παπούτσια, σαπούνια, απορρυπαντικά και υφάσματα, όπως και τα έπιπλα που χρησιμοποιούνται σε πολλά από τα διοικητικά κτήρια της Πολιτείας. Εξαιτίας των εργατικών νόμων που απαγόρευαν την διάθεση προϊόντων φτιαγμένων από κρατούμενους στο εμπόριο, αυτά τα προϊόντα σύμφωνα με τη Greene πωλούνταν στην Πολιτεία και στις τοπικές κυβερνητικές υπηρεσίες.
Παρότι αποτελούν περίπου το μισό του πληθυσμού των φυλακισμένων σε εθνικό επίπεδο – περίπου 870,000 με στοιχεία του 2014 – οι εργαζόμενοι φυλακισμένοι δεν καταμετρώνται σε επίσημες εργασιακές στατιστικές, δεν παίρνουν αναπηρική σύνταξη ή επίδομα σε περίπτωση τραυματισμού και δεν πληρώνονται υπερωρίες.
“Κρατούν έναν υψηλό ρυθμό καταδικών με κάθε τρόπο” διαβάζει κανείς στο γράμμα που κυκλοφόρησαν οι κρατούμενοι πριν τη σημερινή απεργία, “όλα για το καλό ενός Φυλακο-βιομηχανικού Συμπλέγματος με κέρδη πολλών εκατομμυρίων δολλαρίων.”
Eνα υπόγειο δίκτυο στις φυλακές
Οι δράσεις αυτές στο Τέξας δεν είναι απομονωμένες. Οι κρατούμενοι στη γειτονική Αλαμπάμα και το Μισισίπι κι ως το μακρινό Όρεγκον, έχουν ενημερωθεί επίσης για την απεργία στο Τέξας μέσω ενός υπόγειου δικτύου επικοινωνίας ανάμεσα στις φυλακές.
“Στην πορεία, το πιθανότερο είναι να δούμε κι άλλες στάσεις εργασίας,”, είπε η Gammill. “Στη φυλακή, θα νόμιζε κανείς πως είναι δύσκολο να μεταδοθεί η πληροφορία, αλλά στην πραγματικότητα αρπάζει σαν πυρκαγιά.”
Την 1η Απρίλη, μια ομάδα κρατούμενων από το Oχάιο, την Αλαμπάμα, τη Βιρτζίνια και το Μισισίπι κάλεσε για να γίνει μια “συντονισμένη σε εθνικό επίπεδο στάση εργασίας ενάντια στη δουλεία στις φυλακές” στις 9 Σεπτέμβρη, την 45η επέτειο της εξέγερσης στις φυλακές Attica. “Δε θα απαιτήσουμε απλά το τέλος της δουλείας στις φυλακές, θα την τελειώσουμε οι ίδιοι με το να σταματήσουμε να είμαστε σκλάβοι,” διαβάζει κανείς στην ανακοίνωση. “Δε μπορούν να λειτουργήσουν αυτές τις εγκαταστάσεις χωρίς εμάς.”
Οι διαμαρτυρίες και οι απεργίες στις φυλακές έχουν αναβιώσει τα τελευταία χρόνια μετά από μια καμπή που προέκυψε από την αυξανόμενη χρήση της απομόνωσης για να ξεχωρίσει τους πολιτικά ενεργούς κρατούμενους από τους υπόλοιπους. Το 2010, χιλιάδες κρατούμενοι από 6 τουλάχιστον φυλακές της Τζόρτζια, που οργανώθηκαν μέσα από ένα δίκτυο λαθραίων κινητών τηλεφώνων, αρνήθηκαν να αφήσουν τα κελιά τους για να εργαστούν, απαιτώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και αποζημίωση για την εργασία τους. Αυτή η δράση ακολουθήθηκε από διαμαρτυρίες στο Ιλινόις, τη Βιρτζίνια, τη Βόρεια Καρολίνα και την Ουάσινγκτον. Το 2013, κρατούμενοι στην Καλιφόρνια έκαναν μια συντονισμένη απεργία πείνας για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη χρήση του εγκλεισμού στην απομόνωση. Την πρώτη μέρα εκείνης της κινητοποίησης, 30,000 κρατούμενοι σε όλη την Πολιτεία αρνήθηκαν τα γεύματά τους.
Την τελευταία χρονιά στο Τέξας, περίπου 3,000 κρατούμενοι που απαιτούσαν καλύτερες συνθήκες κατέλαβαν και προκάλεσαν μερικές καταστροφές σε ένα κέντρο κράτησης μεταναστών.
Το Μάρτιο, κινητοποιήσεις ξέσπασαν στο Σωφρονιστικό Κέντρο Holman, μια πολιτειακή φυλακή υψίστης ασφαλείας στην Αλαμπάμα, όπου μέσα σε τέσσερις μέρες ξέσπασαν δύο ταραχές. Τουλάχιστον 100 κρατούμενοι απέκτησαν τον έλεγχο ενός τμήματος της φυλακής και μαχαίρωσαν ένα φρουρό και το διευθυντή. Αυτές οι διαμαρτυρίες ήταν αυθόρμητες, αλλά οι κρατούμενοι και εκεί είχαν οργανώσει και συντονισμένες δράσεις που δηλώνουν πως θα πραγματοποιηθούν όπως είχαν σχεδιαστεί.
“Πρέπει να φέρουμε στα όρια της την οικονομική λειτουργία του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης, γιατί αν δεν το κάνουμε, δεν μπορούμε να τους υποχρεώσουμε να το συρρικνώσουν,” ένας ακτιβιστής κρατούμενος καταδικασμένος σε ισόβια κάθειρξη στο Holman δήλωσε στο The Intercept. “Οι εμπρησμοί και άλλα τέτοια πράγματα τραβάνε την προσοχή των MME,” είπε. “Αλλά εγώ θέλω να οργανωθούμε για κάτι μη βίαιο. Αν αρνηθούμε να τους προσφέρουμε δωρεάν εργασία, ο θεσμός θα υποχρεωθεί να συρρικνωθεί.”
“Η δουλεία ήταν πάντα ένας νόμιμος θεσμός,” πρόσθεσε. “Και δεν καταργήθηκε ποτέ. Συνεχίζει να υπάρχει σήμερα μέσω του συστήματος ποινικής δικαοσύνης.”