Ως «Attack στην ανεργία και την επισφάλεια», από κοινού με άλλες εργατικές συλλογικότητες, στις 20/3 δημιουργήσαμε μια διαδικτυακή πλατφόρμα καταγραφής των καταγγελιών εργαζομένων σε χώρους δουλειάς κατά την περίοδο της πανδημίας Covid-2019. Όπως (δυστυχώς) αναμενόταν, εκατοντάδες εργαζόμενοι προχώρησαν σε σοβαρές καταγγελίες παραβίασης εργασιακών δικαιωμάτων. Η πρώτη φάση αποδελτίωσης των δεδομένων περιλαμβάνει 130 (!) καταγγελίες εργαζομένων από πληθώρα εργασιακών κλάδων και για διάφορα ζητήματα.
Φυσικά, αντιλαμβανόμαστε πως οι εν λόγω καταγγελίες αποτελούν μια σταγόνα στον ωκεανό του εργασιακού μεσαίωνα, όπως αυτός συγκροτείται (και) εν καιρώ πανδημίας. Το παρακάτω δείγμα, προσφέρει απλώς ένα στιγμιότυπο του πολέμου που έχει ανοίξει η εργοδοσία αυτές τις μέρες.
Επιδιώκουμε η πρωτόλεια αυτή προσπάθεια, που καταγράφει τα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας, να μαζικοποιηθεί και να αγκαλιαστεί από όλο και περισσότερους/ες εργαζόμενους/ες. Η σκέψη μας βρίσκεται όχι μόνο σε όσους εργαζόμενους επικοινώνησαν μαζί μας, αλλά κυρίαρχα σε όσους δεν το έκαναν, παρότι βιώνουν στο «πετσί» τους την αδικία και την εκμετάλλευση.
ΔΕΝ ΘΑ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΚΑΙ ΚΑΜΙΑ ΜΟΝΟ/Η ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ. Καλούμε τους πάντες να συνεχίσουν να επικοινωνούν με την Attack, το αρμόδιο σωματείο τους ή κάποια άλλη αντίστοιχη εργατική συλλογικότητα ή συλλογικότητα γειτονιάς, ώστε να μπει ένα «φρένο» στο ρεσιτάλ εργοδοτικής αυθαιρεσίας που βιώνουμε όλοι μας, με καίρια την ευθύνη της κυβέρνησης.
Στους εργαζόμενους που δήλωσαν πως επιθυμούν η Attack να έρθει σε επαφή με το αντίστοιχο σωματείο τους, δηλώνουμε πως έχουμε ήδη ξεκινήσει (και συνεχίζουμε) να αποστέλλουμε τις καταγγελίες σας (σεβόμενοι όσους προχωράνε χωρίς την καταγραφή προσωπικών στοιχείων).
Η αποδελτίωση των καταγγελιών σύμφωνα με την αρμόδια ομάδα των συλλογικοτήτων:
Τα βασικότερα στοιχεία:
1) Ποιον αφορά;
Αρχικά, από τις συνολικά 130 καταγγελίες οι 91 (70 %) αφορούν προσωπικές εμπειρίες και βιώματα εργαζομένων, ενώ οι υπόλοιπες 39 περιστατικά που αφορούν τρίτο πρόσωπο.
Είναι προσωπική εμπειρία ή τρίτου (φίλου, γνωστού, συγγενή);
2) Περί τίνος πρόκειται;
Όσον αφορά το είδος των εργοδοτικών παραβιάσεων, τα «ηνία» με ποσοστό 40,8 % κατέχει η μη τήρηση υγειονομικών μέτρων προστασίας για τους εργαζόμενους. Ενώ μεγάλα ποσοστά λαμβάνουν και η μείωση μισθού, η παραβίαση ωραρίου, μη καταβολή δεδουλευμένων και η υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών.
Αναλυτικά οι κυριότερες κατηγορίες:
- Mη τήρηση υγειονομικών μέτρων: 40,8 %
- Υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών – μη καταβολή δεδουλευμένων: 32,3 %
- Παραβίαση ωραρίου: 23.8 %
- Απόλυση: 16,9 %
- Υποχρεωτική ετήσια άδεια: 16,9 %
- Μείωση μισθού: 9,2 %
3) Εργασιακός κλάδος:
Στο ερώτημα «τι είδους εταιρεία είναι;» ο κλάδος του επισιτισμού λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό, 14,8%, ενώ ακολουθεί αυτό του εμπορίου e-shop με 13,2% και οι τηλεπικοινωνίες με 8,3%.
4) Επαφή με το σωματείο;
Από τις συνολικά 130 καταγγελίες μόλις 26 (18,5 %) έχουν γνωστοποιηθεί στο αρμόδιο σωματείο, ενώ οι υπόλοιπες 104 (81,5 %) έχουν φτάσει μόνο στην διαδικτυακή πλατφόρμα.
5) Να ενημερωθεί το σωματείο;
Στο ερώτημα αν οι εργαζόμενοι επιθυμούν η Attack να απευθυνθεί στο αρμόδιο σωματείο, 105 άτομα (81%) απαντάνε θετικά.
Συμπεράσματα:
Όπως προείπαμε, από τα παραπάνω στοιχεία δεν αποτυπώνεται το πλήρες μέγεθος της εργασιακής εκμετάλλευσης και της εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Παρόλα αυτά, σκιαγραφείται μια πρώτη εικόνα με τα σημαντικότερα προβλήματα της εργασιακής ζωής εν μέσω πανδημίας. Σχηματίζεται λοιπόν, ένας «οδηγός χρήσης» που μπορεί να βοηθήσει το εργατικό κίνημα ως προς το πως πρέπει να αντισταθεί στις νέες συνθήκες ταξικής εκμετάλλευσης.
Συμπέρασμα 1: Τα εργατικά δικαιώματα στην «καραντίνα»
Ο αριθμός καταγγελιών στην παρούσα πλατφόρμα, σε άλλες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και στα διάφορα παρατηρητήρια εργοδοτικής αυθαιρεσίας φανερώνει πως ένα τεράστιο τμήμα της εργοδοσίας – προφανώς με γνώμονα το κέρδος – έχει προχωρήσει σε μεγάλης έκτασης περιστατικά αυθαιρεσίας, καταπατώντας σωρεία δικαιωμάτων των εργαζόμενων.
Η πληθώρα τέτοιων περιστατικών, δείχνει πως δεν πρόκειται για ζήτημα «καλού» ή «κακού» αφεντικού, αλλά για μια ανώτερη διαπάλη ταξικών συμφερόντων στους χώρους εργασίας. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα – ποιοτικά αναβαθμισμένο σε σχέση με πριν την πανδημία – δίπολο, όπου από τη μία βρίσκεται η διασφάλιση του επιχειρηματικού κέρδους και από την άλλη η διαφύλαξη των εργατικών κεκτημένων και δικαιωμάτων. Μπροστά σε αυτό το δίπολο, η κυβέρνηση και το κράτος δεν έχουν μείνει αμέτοχοι, αλλά έχουν πάρει από την πρώτη στιγμή ξεδιάντροπη θέση, υποστηρίζοντας με κάθε τρόπο και μέσο τις επιχειρήσεις και την εργοδοσία.
Συμπέρασμα 2: Ο κλάδος του επισιτισμού και των τηλεπικοινωνιών στο «κόκκινο»
Τα στατιστικά ανά κλάδο δεν μας εξέπληξαν. Παρότι όλοι οι κλάδοι αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα αυθαιρεσίας και θα επιδιώξουμε να δώσουμε τη μάχη στο πλευρό όλων – ανεξαιρέτως – των εργαζομένων, παρατηρούμε πως δύο κλάδοι, αυτοί του επισιτισμού και των τηλεπικοινωνιών, αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα.
Στον επισιτισμό, πέρα από την επίθεση που δέχονται οι εργαζόμενοι εδώ και 1 ½ μήνα, χρειάζεται επαγρύπνηση και για την επόμενη περίοδο (τέλη Μαΐου), καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος για νέες απολύσεις μόλις ανοίξουν τα μαγαζιά και λήξει το 45ημερο «ασφάλειας» της απόλυσης.
Στις τηλεπικοινωνίες, είναι φανερό πως οι εταιρείες με κάθε μέσο προσπαθούν να συνεχίσουν την ομαλή λειτουργία τους, αδιαφορώντας για τα μέτρα ασφαλείας και προχωρώντας σε ξεχείλωμα του ωραρίου μέσω τηλεργασίας.
Φυσικά, παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και στον κατασκευαστικό κλάδο και τη βιομηχανία (ανοιχτά εργοστάσια, ανοιχτά εργοτάξια κλπ).
Συμπέρασμα 3: Την κρίση την πληρώνουν οι φτωχοί
Το γκράφιτι «Make the rich pay for Covid19» που κοσμεί τοίχους και δρόμους ανά τον πλανήτη, δεν αποτελεί απλά ένα ωραίο σύνθημα ή μια ιδεολογική εμμονή. Τα στοιχεία (και) στην Ελλάδα, φανερώνουν την προσπάθεια των «ισχυρών» (κυβερνήσεις, Ε.Ε., εργοδοσία) το οικονομικό κόστος της υγειονομικής κρίσης να μεταβεί στις πλάτες των εργαζομένων.
Από τα ανώτερα κλιμάκια του Eurogroup και της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. μέχρι τα στοιχεία που ήρθαν στην παρούσα πλατφόρμα φαίνεται πως οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που τελικά καλούνται να πληρώσουν την κρίση και μάλιστα, επιχειρείται μια πλήρης αναδιάρθρωση της αγοράς εργασίας. Δηλαδή μόλις περάσει η υγειονομική «βόμβα», οι εργαζόμενοι να βρεθούν σε ακόμα χειρότερη κατάσταση από αυτή που βρέθηκαν μετά από μια παγκόσμια 10χρονη οικονομική κρίση.
Συμπέρασμα 4: Οι εργαζόμενοι αναζητούν συλλογικές απαντήσεις
Παρότι, προς το παρόν είναι φανερό πως η επαφή των εργαζομένων με μορφές οργάνωσης του εργατικού κινήματος βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο, διαφαίνεται μια μεγάλη ανάγκη και δυνατότητα τα σχήματα και οι συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται στο εργατικό κίνημα και δη στη νέα εργατική βάρδια να παίξουν καταλυτικό ρόλο.
Ενδεικτικό για αυτό, αλλά παράλληλα, και αρκετά ελπιδοφόρο είναι το γεγονός, πως το 81% των εργαζομένων που προχώρησαν σε καταγγελίες στην πλατφόρμα μας, θέλει η καταγγελία τους να φτάσει στο αρμόδιο σωματείο. Το στοίχημα της ευρύτερης απεύθυνσης σε όλο και μεγαλύτερα στρώματα εργαζομένων πέφτει στις πλάτες των εργατικών σχημάτων που παλεύουν για τα δικαιώματα και το μέλλον του κόσμου της εργασίας.
Συμπέρασμα 5: Δεν είναι μόνο οι απολύσεις και το κόψιμο μισθών
Αναμφισβήτητα τα πλέον «χτυπητά» φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας είναι: Η απόλυσή ή η μείωση μισθών. Όμως, αυτά αποτελούν την «κορυφή του παγόβουνου» και όχι το σύνολο του προβλήματος. Όπως καταφαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία, αλλά και συνολικά από την καθημερινότητα των μελών μας στους εργασιακούς χώρους, συχνά «δευτερεύοντα» περιστατικά αυθαιρεσίας ή τρομοκρατίας κάνουν την εμφάνισή τους, όπως η έλλειψη μέτρων προστασίας για τους εργαζόμενους, ο εξαναγκασμός σε υποχρεωτικές άδειες και η καταπάτηση του ωραρίου τους. Αυτά σίγουρα δεν πρέπει να περνάνε στα «ψιλά». Η ακεραιότητα, η αξιοπρέπεια και η ψυχική υγεία του εργαζόμενου δεν είναι μικρότερης σημασίας από τις οικονομικές απολαβές του ή τη διατήρηση της δουλειάς του.
Καλούμε κάθε εργαζόμενο/η να μην δείξει καμιά «επιείκεια» ή «κατανόηση» σε τέτοια φαινόμενα, αλλά αντίθετα να τα καταγγείλει σθεναρά! Καλούμε κάθε εργαζόμενο/η να απευθυνθεί στο σωματείο του/της, σε εργατικές συλλογικότητες, σχήματα και συλλογικότητες γειτονιάς, κόντρα στο φόβο και την τρομοκρατία που προσπαθούν να μας επιβάλουν!
Συμπέρασμα 6: Η κυβέρνηση χέρι χέρι με την εργοδοσία
Μπορεί η κυβέρνηση να πανηγυρίζει για τη διαχείριση της επιδημίας στη χώρα μας, συγκρίνοντας τον αριθμό κρουσμάτων της Ελλάδας με άλλες χώρες, διατυμπανίζοντας τη διασφάλιση της προστασίας των πολιτών, αλλά, στην πραγματικότητα, βλέπουμε τις παρεμβάσεις τους και τα μέτρα που παίρνουν στα εργασιακά, να μην προστατεύουν ούτε στο ελάχιστο τους εργαζόμενους. Η καθυστερημένη απαγόρευση απολύσεων (και μάλιστα, όχι για όλους), η αδιαφορία για όσους απολύθηκαν λίγο πριν από αυτή, αλλά και οι – τουλάχιστον – ασαφείς οδηγίες της προς τις επιχειρήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι με τους εργαζόμενους δείχνουν πως η κυβέρνηση διάλεξε την πλευρά στον «πόλεμο» που διεξάγεται αυτή τη στιγμή στους εργασιακούς χώρους.
Αυτή η πλευρά δεν είναι άλλη, από εκείνη της εργοδοσίας, όπου στο όνομα της διασφάλισης του ιδιωτικού κέρδους, θυσιάζονται τα εργατικά δικαιώματα.
Εκτιμήσεις για την επόμενη μέρα:
Μονόδρομος ο εργατικός αγώνας κόντρα σε εργοδοσία και κυβέρνηση! Καμία και κανένας μόνος του!
Η κατάσταση που διαμορφώνεται στους εργασιακούς χώρους, αν δεν δοθεί από τώρα σθεναρή απάντηση, την επομένη της πανδημίας θα σηματοδοτήσει την ακόμα πιο βάρβαρη εκμετάλλευση των εργαζομένων.
Ακόμα πιο ευέλικτες μορφές εργασίας και μέτρα θέσπισης πιο εκμεταλλευτικών καταστάσεων που από καιρό ονειρεύονται σκληρά νεοφιλελεύθεροι κύκλοι βρίσκονται σε πρώτο πλάνο. Στόχος του εργατικού κινήματος, αλλά και κάθε εργαζόμενου / ης, είναι να κλείσουν όλα τα «ανοιχτά παραθυράκια» που εργοδοσία και κυβέρνηση προσπαθούν να εκμεταλλευτούν.
Χρέος όλων μας είναι να μη μείνουμε αμέτοχοι μπροστά σε μια κρίση που ετοιμάζεται να περάσει πάνω από τα κεφάλια μας. Τώρα είναι η ώρα της ανάληψης δράσης. Οι κινητοποιήσεις στο αεροδρόμιο από την ΑΤΕ-ΕΚΑ ενάντια στις 300 απολύσεις της Swissport και Skyserv, οι πανελλαδικές μέρες δράσης για την υγεία και τα εργατικά δικαιώματα έξω από το υπουργείο Εργασίας, η κινητοποίηση για τις απολύσεις στην ΕΛΛΑΚΤΩΡ από το ΣΜΤ και η κινητοποίηση στον Χαρμάνη, η κινητοποίηση των εκπαιδευτικών, αποτελούν παραδείγματα της αναγκαίας δράσης από πλευράς μας, αψηφώντας τις γενικές απαγορεύσεις – προφανώς τηρώντας τα υγειονομικά μετρά προστασίας – δίνοντας το μήνυμα πως δεν θα κάτσουμε με τα χεριά σταυρωμένα στο σπίτι να περιμένουμε να τσακίσουν τα εργασιακά μας δικαιώματα.
ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΟΙ – ΣΠΑΜΕ ΤΗΝ ΑΔΡΑΝΕΙΑ:
Απαιτούμε:
- Να μην πληρώσουν οι εργαζόμενοι την κρίση – Να συνεχιστεί η απαγόρευση των απολύσεων. Καμία απόλυση όταν ξανανοίξουν οι επιχειρήσεις.
- Να επιστρέψουν πίσω στις δουλειές τους όσοι εργαζόμενοι απολύθηκαν.
- Πλήρης καταβολή των μισθών με ευθύνη εργοδοσίας και κράτους. Κατάργηση όλων των αντεργατικών διατάξεων των ΠΝΠ. Να κηρυχτούν παράνομες όλες οι απολύσεις που έγιναν από 1η Μάρτη και οι αρνητικές μεταβολές στις συμβάσεις, στα ωράρια, στους μισθούς, στις εργασιακές σχέσεις.
- Αυστηρές κυρώσεις σε όσους εργοδότες δεν τηρούν τα μέτρα προστασίας ή βρίσκουν ευκαιρία για να αυθαιρετήσουν απέναντι στους εργαζόμενους.
- Να δοθεί νέο επίδομα έκτακτης ενίσχυσης στους εργαζόμενους επιχειρήσεων που δεν αναμένεται να επαναλειτουργήσουν σύντομα.
- Να πληρωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές στους εποχικούς εργαζόμενους (τουριστική σεζόν)
- Να μην νομιμοποιηθεί το μέτρο της τηλεργασίας.
- Καμία ανοχή στον περιορισμό των πολιτικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών.
- Για όσο διάστημα διαρκούν τα περιοριστικά μέτρα και η απαγόρευση κυκλοφορίας να υπάρχει απαλλαγή από τις χρεώσεις σε ρεύμα, επικοινωνία, νερό, φυσικό αέριο. Να μην γίνουν διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος, τηλεπικοινωνιών, νερού.
- Αναστολή πληρωμών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες, τις ΔΕΚΟ για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα για το διάστημα της πανδημίας. Κανένας πλειστηριασμός ή κατάσχεση.
Καλούμε τους εργαζόμενους να συνεχίσουν να στέλνουν τις καταγγελίες του στην πλατφόρμα. Επαναλαμβάνουμε στους εργαζόμενους που δήλωσαν πως επιθυμούν η Attack να έρθει σε επαφή με το αντίστοιχο σωματείο τους, πως έχουμε ήδη ξεκινήσει (και συνεχίζουμε) να αποστέλλουμε τις καταγγελίες σας. Τέλος, καλούμε ξανά κάθε εργαζόμενο/η να μην δείξει καμιά «επιείκεια» ή «κατανόηση» σε τέτοια φαινόμενα, αλλά αντίθετα να τα καταγγείλει σθεναρά! Καλούμε κάθε εργαζόμενο/η να απευθυνθεί στο σωματείο του/της, σε εργατικές συλλογικότητες, σχήματα και συλλογικότητες γειτονιάς, κόντρα στο φόβο και την τρομοκρατία που προσπαθούν να μας επιβάλουν!